• Archiwalne
23 mar 2024
 / 19.00

Teczki

Teatr Ósmego Dnia / 60min / 16+
  • historia /
  • ipn /
  • na faktach /
  • prl
etr

„Teczki” to poruszająca historia inwigilacji Teatru Ósmego Dnia, jego twórców i aktorów, przez Służbę Bezpieczeństwa PRL.

Spektakl oparty na wydobytych z archiwum IPN dokumentach, obrazujących działania operacyjne SB w stosunku do Ewy Wójciak, Tadeusza Janiszewskiego, Marcina Kęszyckiego, Adama Borowskiego, zakończone przymusową emigracją zespołu w latach 80.

Poza spowitym surrealistyczną mgłą klimatem przywoływanych czasów i iście kafkowskim sztafażem wspomnianych scen, ze spektaklu wyłaniają się nieomal egzystencjalne pytania: o zaufanie, sens przyjaźni, rolę państwa w życiu jednostek, sens lustracji i znaczenie historii dla współczesnego funkcjonowania.

Naszym zamiarem jest zrealizowanie pewnego eksperymentu teatralno-dokumentalnego, zainspirowanego odkryciem naszych własnych, indywidualnych, prywatnych dossier w zasobach akt byłej Służby Bezpieczeństwa. Są to poważne zasoby – dziesiątki akt, setki stron, kwestionariusze, charakterystyki, „analizy teatrologiczne”… Poruszająca historia śledzenia, tropienia i w końcu stawiania w stan oskarżenia… myśli, duchowych burz, intelektualnych buntów, moralnych rozterek.

Chcemy pokazać młodych ludzi, marzących, rozpalonych artystów, którzy szukają kształtu i granic wypowiedzi, którzy czytając wielką literaturę nie potrafią znaleźć dystansu do najważniejszych, stawianych przez nią pytań, którzy cierpią naprawdę z powodu zła świata. I tych, funkcjonariuszy systemu, którzy pełni pogardy, a co najmniej poczucia wyższości – bo w końcu stojący po stronie władzy, tej „która wie” - rozszyfrowują po swojemu metafory, konstruują kwestionariusze, zastępcze akty oskarżenia o przestępstwa kryminalne, szyfrogramy, raporty i opisy „zagrożenia”.

Dziś patrzymy na to z dystansem, wydaje się, że znaleźliśmy wyjście z totalitarnego labiryntu, ale jego wspomnienie wciąż budzi grozę, czasem śmiech, czasem brzmi jak przestroga. - Teatr Ósmego Dnia

Wybór tekstów: Ewa Wójciak i Katarzyna Madoń-Mitzner
Realizacja: zespół Teatru Ósmego Dnia
Aranżacja przestrzeni: Jacek Chmaj
Występują: Ewa Wójciak, Adam Borowski, Tadeusz Janiszewski, Marcin Kęszycki

Teatr Ósmego Dnia
Najwybitniejszy teatr alternatywny Polski powojennej. Formacja współczesna, szukająca ciągle własnych sensów i znaków. W tym roku świętował będzie 60 lat istnienia.

Teatr założony przez Lecha Raczaka oraz Tomasza Szymańskiego powstał w 1964 roku jako teatr studencki. Od 1968 kierowany był przez Lecha Raczaka – aktora i reżysera. Eksperymenty artystyczne prowadziły od fascynacji Grotowskim i formułą teatru ubogiego, do wypracowania własnej metody aktorskiej improwizacji i kreacji zbiorowej. Od końca lat siedemdziesiątych Teatr Ósmego Dnia działał jako alternatywny teatr zawodowy, jego spektakle były niezwykle ostrymi, ironicznymi komentarzami na temat PRL-u. Od 1985 roku część zespołu działała za granicą, część w Polsce (od stanu wojennego teatr występował głównie w kościołach). Od lipca 1986 roku do lutego 1989 roku teatr działał wyłącznie za granicą (od 1988 roku w pełnym składzie). Stałą bazę znalazł dzięki pomocy Teatru Nucleo we Włoszech, tworząc wówczas m.in. przedstawienia uliczne prezentowane w całej Europie. W 1990 roku zespół wrócił do Polski, w 1991 roku odbyła się premiera „Ziemi niczyjej”.

Z Teatrem współpracowali Stanisław Barańczak (kierownik literacki zespołu) i Jan A. P. Kaczmarek, który kierował w nim Orkiestrą Ósmego Dnia.

Teatr Ósmego Dnia prowadzi także działania edukacyjne na wielu płaszczyznach i spotkania z autorami książek, które poruszają trudne, bywa, że i kontrowersyjne, ale społecznie aktualne i istotne tematy.

Teatr Ósmego Dnia od lat przygląda się światu i przyjmując wobec niego postawę wiecznej nieufności, stawia pytania o reguły nim rządzące. Skupia wokół siebie artystów odczuwających potrzebę by świat współtworzyć, oceniać, doskonalić, mówić o zmianach, jakie w nim zachodzą.
Jest Teatrem obywatelskim, demokratycznym, społecznie zaangażowanym, aktywnie włączającym się w debatę publiczną. Miejscem spotkań różnych pokoleń, środowisk – również zagrożonych wykluczeniem.
Jest zarówno przestrzenia przeżyć artystycznych, jak i ważnych debat i sporów intelektualnych, pytań o kondycję współczesnego człowieka, spotkań z wybitnymi postaciami, artystami różnych pokoleń i różnych dziedzin.

Zapraszamy Państwa na spotkanie z artystami, które odbędzie się 15 minut po zakończeniu spektaklu. Poprowadzi je Anna Zalewska-Uberman. Spotkanie potrwa około 45 minut.

Anna Zalewska-Uberman – od 20 lat działa na styku kultury i edukacji jako pedagożka teatru, teatrolożka i animatorka kultury. Od 2009 r. do marca 2023 r. pracowała w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, gdzie realizowała autorski program edukacyjno-artystyczny “Palec Gombrowicza, czyli »Dotknięci Teatrem«”. Zaprojektowała i przeprowadziła liczne warsztaty, lekcje twórcze, spotkania z artystami oraz projekty skierowane do wszystkich grup wiekowych. W latach 2010-2022 pełniła funkcję członkini Komisji Artystycznej Ogólnopolskiego Konkursu o Gdyńską Nagrodę Dramaturgiczną oraz sekretarz Kapituły Konkursu. Współpracuje z wieloma instytucjami kultury. Od 2009 roku jest związana z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Obecnie w ramach programu “Teatroteka Szkolna”, współtworzy w Instytucie koncepcję projektu “TEATR WSPIERA. Godzina wychowawcza z Teatroteką Szkolną” oraz prowadzi warsztaty dla nauczycielek i nauczycieli. Od czerwca 2023 roku jest związana jako tutorka z warszawską Szkołą Liderów. Jej celem zawodowym jest projektowanie i wspieranie procesów rozwojowych oraz edukacyjnych, inspirowanie ludzi do działań twórczych, oraz wytyczanie sobie nowych ścieżek rozwoju.

Hej! To ja, PopUp.

Masz dość telewizji i platform streamingowych? Potrzebujesz odrobiny dystansu i czasu tylko dla siebie? Szukasz informacji o spektaklach, koncertach i kreatywnych warsztatach?

Zapisz się do naszego newslettera i dowiedz się więcej o wydarzeniach i atrakcyjnych promocjach przeznaczonych wyłącznie dla subskrybentów. 

Co Ty na to?

Dziękuję, nie jestem zainteresowany. Wybieram niebieską pigułkę.
Kontynuując korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień prywatności przeglądarki, wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych takich jak adres IP czy identyfikatory plików cookies w celach marketingowych, w tym wyświetlania reklam dopasowanych do Twoich zainteresowań i preferencji, a także celach analitycznych i statystycznych, a także na zapisywanie i przechowywanie plików cookies na Twoim urządzeniu. Pamiętaj, że zawsze możesz zmienić ustawienia dotyczące plików cookies w swojej przeglądarce. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.